Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2022 Yılı Değerlendirmesi 2023 Yılı Hedefleri Programı’nda konuştu. Bakan, enflasyondan şahıs başı gelire ve EYT düzenlemesine kadar birçok konuda değerlendirmelerde bulundu.”2023 YILINDA KİŞİ BAŞI GELİR 12 BİN DOLARIN ÜZERİNE ÇIKACAK”Kişi başı gelirin artacağını belirten Nebati, “Yüksek büyüme performansımızın etkisiyle 2022 yılında şahıs başına gelirimiz 10 bin dolar seviyesini aşacağını öngörüyoruz. Ki bu, Orta Vadeli Program tahmininizin de üzerindedir. 2023 yılında da şahıs başına gelirimiz inşallah daha da yükselerek 12 bin doların üzerine çıkacaktır.” ifadelerini kullandı. Nebati’nin açıklamalarından satır başları: “Daha müreffeh ve daha güçlü bir Türkiye için Türkiye yüzyılına kararlı adımlarla ilerlediğimizi tam bir inançla anlatım etmek istiyoruz. Türkiye iktisat modelinin temel araçlarının TL tasarruflarının özendirilmesi, yatırım ortamının iyileştirilmesi olarak belirlemiştik. Dengeli ve sürdürülebilir bir büyümeyi hedefledik. 2022 yılında TL tasarruflarını artırmak, finansal istikrarı güçlendirmek ve finansal değeri artırmak üzere başta KKM olmak üzere birçok yeni adımı devreye aldık. Böylece kısa bir sürede döviz tevdiat hesaplarında cumhuriyet tarihindeki en aka düşüşe imza attık.”ALTIN REZERVİMİZİN 129 TON ARTIRILMASINI SAĞLADIK”Finansal istikrarın güçlendirilmesi TL’nin reel olarak paha kazanmasını da beraberinde getirmiştir. TL’ye olan cazibeyi artırmak için 6.6 milyar liraya ulaşan gelire endeksli senet ihraç ettik. DİBS ile stopaj indirimi yaptık. Finansal sistem dışındaki atıl tasarrufun finansal sisteme iç edilmesi amacıyla Darphane Altın sertifikalarına bireysel yatırımcılarımız ilgi gösterdi. Bugün de 10 tonluk 2. altın sertifikası ihracına çıkıyoruz. 2022 yılında altın rezervlerimizin 129 ton artırılmasına katkıda bulunduk. Brüt rezervlerimizin de 129 milyar dolar ile son 8 yılın en yüksek seviyesine ulaşmasına katkı sağladık. Brüt rezervlerin 2022 yılında 18 milyar dolar artış kaydetmesinde KKM hesaplarının 1.47 trilyon TL’ye ulaşması, 11 milyar dolar tutarında eurobond ihracı yapmamız etkili olmuştur.BORSA İSTANBUL’A 40 YENİ ŞİRKETSon 1 yılda borsa şirketlerinin piyasa değeri yüzde 184 artışla 6.2 trilyon liraya ulamıştır. Halk arzları vergisel olarak teşvik ederek şirketlerimizin 19.3 milyar liralık ilave finansmana erişimine olanak sağladık. Böylece, 2022 yılında 40 yeni şirket Borsa İstanbul’da işlem görmeye başladı.”BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİNİ HIZLA BÜYÜTÜYORUZ”Bireysel Emeklilik Sistemini de hızla büyütüyoruz. Ülkemizde özel tasarrufların yükseltilmesi hedefi doğrultusunda 2022 sonunda, Otomatik Katılım Sistemi iç Bireysel Emeklilik Sistemindeki yekün fon büyüklüğü yüzde 76 artışla yaklaşık 430 milyar TL’ye ulaşmıştır. 18 yaşından küçüklerin BES’e dâhil edilebilmesi ve 2022 yılı Ocak ayında yürürlüğe giren yüzde 30 Devlet katkısı uygulaması neticesinde 2022 sonunda, yekün katılımcı sayısı 1,3 milyon artışla yaklaşık 15 milyon kişiye ulaşmıştır.”KATILIM EKOSİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİYORUZ”Sigortacılığın öbür bir alanı olan Türk Katılım Reasürans AŞ’yi kurmak suretiyle katılım ekosistemini daha da güçlendiriyoruz. Türk Katılım Reasürans AŞ’nin yurtdışı katılım sigortacılığıyla entegrasyonunu artırıyoruz. Katılım esaslı fonların özel emeklilik sistemindeki payının artırmasını destekliyoruz.Bahsettiğim TL cinsi tasarrufların çeşitlenmesine ilaveten, stratejik ölçütlere dayalı ve etkin borçlanma politikaları sayesinde kamu borç yönetimi alanında da önemli kazanımlar elde ettik. 2022 yılında bir önceki yıla göre iç borçlanmanın ortalama vadesini 17 ay uzatarak 70 aya yükselttik; maliyetini ise 14,9 puan azaltarak yüzde 10,7’ye düşürdük.”11 MİLYAR DOLAR TUTARINDA YURT DIŞI TAHVİL İHRACINI BAŞARIYLA TAMAMLADIK”Küresel finansman imkanlarının sıkılaştığını ve dünyada ürem oranlarının arttığını eminim takip ediyorsunuzdur. Uluslararası sermaye piyasalarındaki gelişmekte olan ülke ihraçlarının bir önceki seneye göre neredeyse yarıya düştüğü 2022 yılında, bizler, hedeflediğimiz 11 milyar dolar tutarında yurtdışı tahvil ihracını başarıyla tamamladık. Böylece, zorlu piyasa koşullarında en yüksek ihracı gerçekleştiren gelişmekte olan ülke olmayı başardık. Vatandaşlarımızın ömür kalitesini iyileştiren ve kritik ehemmiyet taşıyan kamu projeleri için uluslararası kuruluşlarla yakından çalışmaya devam ediyoruz. Dünya Bankası, muhtelif uluslararası finans kuruluşları ve ticari bankalar vasıtasıyla 3,5 milyar dolarlık yurtdışı finansman temin ettik”ULUSLARARASI GÖRÜŞMELERE ÖNEM VERDİK”Küresel finansal koşulların sıkılaştığı böyle bir dönemde ülkemize yönelik uluslararası yatırımların artırılmasında, birçok ülkeden mevkidaşlarımız ve uluslararası kuruluşların üst düzey yetkileriyle bir araya gelerek Türkiye Ekonomi Modeli ve ülke ekonomimiz hakkında bilgi vermemiz önemli oranda etkili olmuştur. Toplantılarımızı büyükelçiliklerimizde ve uluslararası kuruluşlarda yaptığımızı sizlere hatırlatmak isterim.HAZİNE DESTEKLİ KEFALET SİSTEMİ VE SELEKTİF KREDİ YAKLAŞIMIModelimizin önemli sacayaklarından biri olan selektif kredi anlayışıyla ve Hazine Destekli Kefalet Sistemiyle 116 milyar lira kredi imkânı oluşturduk. Selektif kredi yaklaşımımızın bir sonucu olarak imalat sanayi öncülüğünde kullandırılan ticari kredi büyümesi 2021 yılının 25 puan üzerine çıkarak yüzde 36,1 seviyesine ulaşmıştır. Bu yüksek tutardaki ve orandaki ticari kredilerimizi güçlü bankacılık sektörümüz sayesinde işletmelerimize sağlıyoruz.Malumunuz, bankacılık sektörümüzün sermaye yeterlilik rasyosu yüzde 19,3 ile yüzde 8 olan yasal asgari oranının oldukça üzerindedir. Yabancı nakit net umumi pozisyonu kaynaklı kur riski bulunmayan sektörün tahsili gecikmiş alacak oranı da 2022 yılında azalmaya devam ederek yüzde 2,2 gibi oldukça düşük bir seviyede gerçekleşmiştir. Ülkemizdeki bankaların Tahsili Gecikmiş Alacak oranının öbür gelişmekte olan ülkelerden daha düşük bir seviyede olduğu bilgisini de sizlere paylaşmak isterim.TL cinsi tasarrufları çeşitlendirerek, yatırım ortamını iyileştirerek ve selektif kredi sağlayarak; Türkiye Ekonomi Modelimiz ile daha dengeli, daha sürdürülebilir ve daha güçlü büyüyoruz. Büyüme potansiyelimizin artması açısından ehemmiyet arz eden makine ve teçhizat yatırımlarında kesintisiz büyüme süreci 12 çeyreğe çıktı. 2022 yılında küresel pazarlardaki yavaşlama ve paritenin olumsuz etkilerine rağmen ihracatımız 254,2 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı. 2022 yılının ilk üç çeyreğinde gerçekleşen büyümenin yüzde 60’ı makine ve teçhizat yatırımları ile net ihracattan kaynaklanmıştır.”MAKİNE VE TEÇHİZAT YATIRIMLARI DİĞER ÜLKELERE GÖRE DAHA YÜKSEK”Ülkemizdeki makine-teçhizat yatırımları salgın öncesine göre yaklaşık yüzde 68 artarken, ABD ve Avrupa Birliği’ndeki artış sınırlı düzeyde kalmıştır. Makine teçhizat yatırımlarında dünyadan ayrışan Türkiye, 9 çeyrektir aralıksız büyüme performansıyla da dünyadan pozitif ayrışmaktadır. 2022 yılının ilk üç çeyreğinde kaydettiğimiz yüzde 6,2’lik güçlü ve dengeli büyümeyle G-20 ülkeleri arasında en hızlı büyüyen ekonomilerden biri olduk. Biz bu yüzde 6,2’lik büyüme oranını küresel ekonominin zorlu bir dönemden geçtiği ve küresel resesyon riskinin giderek yükseldiği bir dönemde gerçekleştirdik.2022 yılında küresel büyüme tahminleri aşağı yönlü revize edilirken Türkiye’nin büyüme tahmini yukarı yönlü revize edilmiştir. 2022 yılının ilk üç çeyreğinde ülke ekonomimizin performansını öbür ülkelerle kıyasladığımızda fazla duru bir tablo ortaya çıkmaktadır. Bu dönemde Çin bizim yarımız; ABD ve Almanya ise yarımızdan da düşük bir oranda büyüme kaydetmiştir. Türkiye Ekonomi Modelimiz ile büyümede kırdığımız rekorları sağlam bir zemin üzerine inşa ediyoruz. Bu zeminin önemli bir parçası üretimdir. Nitekim sağladığımız desteklerle sanayi katma değerinin GSYH’deki payı da önemli artış kaydetti. Bu oran 2022 yılının ilk üç çeyreği itibarıyla yüzde 27’yi aşmış durumdadır.Salgın öncesine göre üretimimizi yüzde 20 artırdık. Bu üretim artışı AB’nin 5 katına, ABD’nin ise 7,5 katına tekabül etmektedir. Salgın döneminde küresel tedarik zincirlerinde yaşanan sorunları avantaja dönüştürerek üretimdeki başarımızı ihracat artışlarıyla taçlandırıyoruz.”2023’TE ENFLASYONDAKİ DÜŞÜŞ DEVAM EDECEK”Küresel emtia fiyatlarındaki artış, 2021 yılı sonundaki kur hareketi ve tedarik zincirlerindeki kırılmaların sonucunda maalesef 2022 yılını yüksek bir enflasyon ile geçirdik. Diğer taraftan, 2022 Kasım ayında düşüşe başlayan enflasyonun bu eğilimi Aralık ayında artarak devam etti. Böylece, yılsonu tüketici enflasyonu OVP’de hedeflediğimiz rakamın da altında gerçekleşerek yüzde 64,3 oldu. 2023 yılında enflasyondaki düşüş devam edecektir.2022 yılı Aralık ayı itibarıyla sadece tüketici enflasyonunda değil müstahsil enflasyonunda da gerileme gördük. Böylece TÜFE-ÜFE makası oldukça daraldı. Bu fark 2022 yılı Ekim ve Aralık ayları arasında 72 puandan 33,5 puana geriledi. Bu suretle müstahsil fiyatlarının TÜFE üzerindeki baskısı giderek azalmaktadır.” Gözde Nur Bayar Gündem Editörü Haberler.com – Ekonomi Hazine ve Maliye Bakanlığı Nureddin Nebati Ekonomi Güncel Haberler